Misstanden moeten internationaal worden voorkomen
Het IMVB-convenant is in Nederland een belangrijke stap voor pensioenfondsen om maatschappelijk verantwoord beleggen verder vorm te geven. Pensioenfonds ING ondertekende dit convenant in 2018 en het convenant is eind 2022 geïmplementeerd.
Maar wat is dat IMVB-convenant en waarom is dat zo belangrijk voor het MVB-beleid van Pensioenfonds ING? Investment strateeg Guido Vessaz legt het uit.
1. Wat betekent IMVB eigenlijk?
“IMVB staat voor Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Bij Pensioenfonds ING hebben wij de verantwoordelijkheid om een pensioenkapitaal van op dit moment zo’n 26 miljard euro te beleggen. Dat wil je niet alleen financieel verstandig doen, het moet ook maatschappelijk verantwoord zijn.
Met dit IMVB-convenant laten wij zien wat onze minimale normen en waarden zijn, wat wij belangrijk vinden, maar ook dat wij samenwerking hoog in het vaandel hebben staan. Dit convenant vormt voor ons de basis en bepaalt de randvoorwaarden voor de manier waarop wij beleggen.”
2. Pensioenfonds ING hanteert naast de OESO-richtlijnen nog andere normen. Zijn de OESO-richtlijnen niet voldoende?
“Klopt, Pensioenfonds ING hanteert meerdere normen. Pensioenfondsen, en ook andere bedrijven, moeten een proces hebben waarmee ze misstanden kunnen identificeren. Dat gaat onder andere over mensenrechten, arbeidsomstandigheden, corruptie en belastingfraude. Dat soort misstanden hebben vaak grote impact op betrokken partijen, van medewerkers tot aandeelhouders en de gemeenschap eromheen. Denk aan een bedrijf dat giftig afvalwater loost; dat gaat verder dan alleen de eigen bedrijfsvoering.
De OESO-richtlijnen helpen bedrijven en pensioenfondsen om dat soort misstanden te identificeren. Uiteraard hanteren wij die richtlijnen, waarbij we gebruikmaken van derde partijen om deze misstanden in kaart te brengen en te beoordelen.
Naast de OESO-richtlijnen zijn er nog andere internationale normen en standaarden waarop wij onze beleggingen monitoren. Zo monitoren we ook op schendingen van de Global Compact Principles van de Verenigde Naties. Die UN Global Compact vormt overigens geen onderdeel van het convenant; het is een aanvullende waarborg om controverses binnen onze beleggingen in kaart te brengen.”
3. Wat voegt het IMVB-convenant toe?
“We merkten dat er verschillen waren in beleid en uitvoering als het gaat om het identificeren van misstanden en acties daarop. Er was daarom bij de pensioenfondsen behoefte om dat in een breder verband op te pakken en één standaard te ontwikkelen. Dit convenant zet de OESO-richtlijnen als de standaard neer. Hiermee zeggen we als Pensioenfonds ING: dit zijn onze minimale normen en waarden.
Wat het convenant uniek maakt, is dat het ondertekend is door allerlei verschillende partijen: niet alleen pensioenfondsen, maar ook vakbonden, ngo’s en partijen als War Child en het WNF. Zo’n samenwerking is er nog niet eerder geweest. We kijken nu vanuit een nog breder perspectief naar onze beleggingen. Vakbonden kunnen ons er bijvoorbeeld op wijzen als er in een bepaald land of bedrijf beperkingen zijn wanneer het gaat om de vrijheid van vereniging.
Met dit convenant bundelen we kennis en kracht. We hebben nu meer gesprekken met ngo’s, vakbonden en collega-pensioenfondsen, die ons inzicht verrijken. Er vindt ook veel kennisuitwisseling plaats over hoe de risico’s kunnen worden geïdentificeerd en hoe je omgaat met schendingen van de OESO-richtlijnen.
Veel Nederlandse pensioenfondsen hebben het IMVB-convenant ondertekend. Als pensioensector staan we sterker om onze verwachtingen te kunnen overbrengen naar de bedrijven en overheden waarin we beleggen. Daarnaast ondersteunt het ons in de aansturing van onze vermogensbeheerders.”
4. Wat is het uiteindelijke doel van het IMVB-convenant?
“Uiteindelijk gaat het om due diligence: gepaste zorgvuldigheid betrachten bij het beheren van de beleggingen. Het doel is om vooraf misstanden in kaart brengen. En mocht het ergens alsnog misgaan, dan weten we hoe we ermee om moeten gaan om het te herstellen.
Als pensioenfonds ben je eigenaar van de beleggingen. Dan ben je dus ook de aangewezen partij om vermogensbeheerders aan te sporen om misstanden in de portefeuille daadwerkelijk aandacht te geven. En dat ze daar serieus werk van maken en het in kaart gaan brengen.
Uiteindelijk is het onze verantwoordelijkheid als Fonds om verantwoord beheer te voeren. Als Nederlandse pensioenfondsen hebben we nu gezamenlijk één verhaal richting al die vermogensbeheerders. Dat zet ons verhaal kracht bij.”
5. Waar staan jullie in het proces?
“Doordat we dit convenant hebben getekend verplichten we onszelf om bepaalde vereisten te regelen. Zo moeten we nadenken over zaken op het gebied van beleid, uitbesteding, rapportage en monitoring. Wat nemen we bijvoorbeeld op in onze contracten met vermogensbeheerders? En hoe zorgen we voor een goede screening van onze beleggingsportefeuilles? We hebben in 2022 in samenspraak met onze uitvoerder Robeco een beschrijving opgesteld hoe we onze beleggingen screenen op potentiële misstanden. Deze beschrijving is opgenomen als bijlage in ons duurzaam beleggen beleid.
Daarnaast zijn we met onze externe vermogensbeheerders het gesprek aangegaan om de gepaste zorgvuldigheid conform de internationale standaarden uit het IMVB-convenant op te nemen in de contracten. Dat bleek een uitdaging te zijn. Een belangrijke reden is dat het IMVB-convenant een Nederlands initiatief is en onze vermogensbeheerders vooral drukdoende waren met de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR). Nederlandse vermogensbeheerders waren een positieve uitzondering. Inmiddels zijn deze verplichtingen in een aantal contracten opgenomen en zijn we met een aantal andere vermogensbeheerders bijna tot overeenstemming gekomen.”
De voortgang die de IMVB-ondertekenaars maken, wordt via een onafhankelijke monitoringcommissie jaarlijks beoordeeld. Vorig jaar heeft de derde voortgangsmeting plaatsgevonden, wat geresulteerd heeft in het derde monitoringrapport. Momenteel staat de monitoringstool open voor de laatste voortgangsmeting, waarbij nagegaan wordt of aan alle vereisten wordt voldaan.
Op de website van Pensioenfonds ING vindt u het IMVB-convenant. Ga naar deze pagina en klik op ‘documenten’.